Προς νοικοκυραίους επιστολή

Για σένα, φίλε μου, δουλεύουν όλοι αυτό τον καιρό. Για σένα δουλεύει ο Δένδιας, για σένα δουλεύει ο Κεδίκογλου, για σένα ο Χατζηδάκης, ο Μουσουρούλης, για σένα κι ο ίδιος ο Σαμαράς. Μπορεί και να μην τα καταφέρνουν και τόσο καλά στο δίχτυ προστασίας των αδυνάτων, στην ανάπτυξη, στον έλεγχο των τιμών, στη συλλογή των φόρων. Αλλά μοχθούν για να σου εξασφαλίσουν εσένα το αίσθημα της ασφάλειας, την τήρηση του νόμου και της τάξεως.

Για να μπορείς να νιώθεις εσύ ότι υπάρχει επιτέλους εξουσία «να βάλει σειρά σ’ αυτό το μπάχαλο» που είναι η Ελλάδα. Το ότι το μπάχαλο είναι δικό τους δημιούργημα δεν έχει και τόση σημασία. Τώρα θα το ταχτοποιήσουν για χάρη σου – με την αστυνομία.

Για χάρη σου υπόσχονται να ξεκαθαρίσουν «όλους τους λογαριασμούς» απ’ τη μεταπολίτευση και μετά. Το γεγονός ότι το «ξεκαθάρισμα λογαριασμών» αποτελεί  κλασική μεθοδολογία του υποκόσμου δεν τους πειράζει καθόλου – εφόσον δεν σε πειράζει κι εσένα…

Εσύ χρειάζεσαι παιδεία για το παιδί σου, υγεία για τον εαυτό σου και την οικογένειά σου, φροντίδα για τα γεράματά σου. Χρειάζεσαι πολιτισμό, αξιοκρατία, ισονομία. Κι αυτοί σπεύδουν να σου προσφέρουν αυτή την απατηλή αίσθηση της ασφάλειας και την απολύτως ρεαλιστική αίσθηση της πυγμής του κράτους. Δεν επιχειρούν να σε καθησυχάσουν, να σε τρομάξουν θέλουν.

Δεν έχει σημασία για μένα αν είσαι αναντάμ παπαντάμ δεξιός ή αν ήσουν κεντρώος, σοσιαλιστής ή ακόμα και αριστερός – ανανήψας ή όχι. Σημασία έχει που νιώθεις τώρα νοικοκύρης – που κι αυτό το καταλαβαίνω. Κι εμένα πήζει το μυαλό μου με τα χρόνια, αλλάζουν κάπως οι προτεραιότητές μου, σκέφτομαι πιο ψυχρά. Γι’ αυτό όμως κι εγώ σου λέω: βάλε το μυαλό σου να σκεφτεί!

Εντάξει, το ξέρω, το έχω αφομοιώσει, εσύ είσαι νοικοκύρης και δεν σου αρέσουν οι διαδηλώσεις, το κλείσιμο των δρόμων, τα επεισόδια, τα δακρυγόνα. Για τα επεισόδια και για τα δακρυγόνα θα συμφωνήσω βέβαια μαζί σου – σε κανέναν δεν αρέσει να τον ραντίζουν.

Σου λένε ότι οι διαδηλώσεις δεν αφήνουν τον κόσμο να μπει στο μαγαζί σου. Κάποτε το πίστευες κι εσύ – κι ίσως να ίσχυε ως ένα βαθμό. Τώρα το ’χεις καταλάβει καλά ότι ακόμα κι αν επικρατήσει παντού απόλυτη «τάξη και ασφάλεια», και πάλι ούτε μύγα δεν θα μπαίνει στο μαγαζί σου, ελλείψει ρευστότητας. Όπως δεν έχεις εσύ, δεν έχουν κι εκείνοι. Όσο δεν έχουν εκείνοι δεν θα ’χεις ούτε κι εσύ.

Σου είπαν πως έπρεπε να κάνεις τη θεραπεία για να σωθείς, πως δεν πρέπει να αμφισβητείς τις συμβουλές του γιατρού, ούτε καν να πάρεις μια δεύτερη γνώμη, γιατί το περιστατικό ήταν επείγον. Κι εσύ τους ψήφισες, γιατί σε έπεισαν ή γιατί φοβήθηκες ή απλώς επειδή δεν σε έπεισαν οι άλλοι.

Κι έπειτα από δυο χρόνια ήρθαν οι ίδιοι και ομολόγησαν πως ήταν λάθος η θεραπεία, λάθος το φάρμακο και οι δόσεις. Αλλά για αλλαγή θεραπείας και για χορήγηση αντίδοτου ούτε κουβέντα. Ξανά μανά την ίδια θεραπεία, μέχρι να γιάνεις ή να πεθάνεις.

Καλά τα έλεγε βέβαια ο αρχηγός του κόμματος, ότι η λιτότητα σκοτώνει τον κοινωνικό ιστό, ότι δεν θα επιτρέψει να συνεχιστεί η λάθος θεραπεία, ότι θ’ αλλάξει και το πρόγραμμα και το μείγμα. Καλά τα έλεγε, μόνο που στο δρόμο λοξοδρόμησε κι άρχισε να υπογράφει δηλώσεις μετανοίας (για το καλό της πατρίδας, βέβαια – αχ, αυτή η πατρίδα!). Κι όμως συνέχισε να λέει ότι θ’ αλλάξει το μείγμα, ότι θα σε βοηθήσει να πάρεις μια ανάσα, ότι θα προχωρήσει στην ανάπτυξη. Κι εσύ τον ψήφισες πάλι, γιατί σε έπεισε ή γιατί φοβήθηκες ή απλώς επειδή δεν σε έπεισαν οι άλλοι.

Κι έπειτα, ήρθε στα πράγματα κι έκανε τα ίδια και χειρότερα.

Σε απείλησαν ότι θα φύγουμε απ’ το ευρώ και τρόμαξες. Ότι αν πάρουν την εξουσία  οι άλλοι θα σου πάρουν το σπίτι, θα χάσεις τη δουλειά σου. Ότι θα ’ρθει ο Γλέζος να σου ρουφήξει τις οικονομίες με το καλαμάκι. Τώρα τις οικονομίες σού τις ρουφάει ο Στουρνάρας με το μπουρί της σόμπας. Το σπίτι απειλούν να σου το πάρουν οι τράπεζες – αν δεν προλάβει η εφορία. Κι όσο για τη δουλειά σου, ακόμα κι όταν δεν τη χάνεις, απλώς ο εργοδότης δεν σε πληρώνει. Κι εδώ που τα λέμε, αν πρόκειται να δουλεύεις τζάμπα για ποιο λόγο να μπει στη διαδικασία να σε απολύσει…

Θέλουν να κάνουν απολύσεις στο Δημόσιο. Εσύ, τώρα, έχεις ψηθεί ότι το κράτος πρέπει να είναι μικρότερο και λες «ναι, να γίνουν απολύσεις αρκεί να μην είμαι εγώ αυτός που θα απολυθεί». Πρώτα πρώτα, ενδέχεται να είσαι εσύ ακριβώς εκείνος που θα απολυθεί. Κι έπειτα, αν γίνουν απολύσεις κι απ’ το δημόσιο, ποιος θα ’χει λεφτά να αγοράσει προϊόντα από το μαγαζί σου; Ποιος θα νοικιάσει το σπίτι σου; Ποιος θα καταναλώσει τα είδη που εισάγεις; Ποιος θα φάει τα ζαρζαβατικά που παράγεις; Ποιος θα πληρώσει εισφορές για να συνεχίσεις εσύ να παίρνεις τη σύνταξή σου – έστω αυτή τη λίγη που σου άφησαν ανέπαφη;

Ξέρω, είσαι νοικοκύρης. Αλλά κι εμείς νοικοκυραίοι είμαστε. Κι οι άστεγοι νοικοκυραίοι ήταν πρώτα, απλώς βρέθηκαν στη θέση του αδύναμου κρίκου. Κι όταν σπάσει ένας αδύναμος κρίκος πάει η αλυσίδα, διαλύεται, και το καράβι ολόκληρο το παίρνει το κύμα. Μα κι αν καταφέρουν κάπως να ενώσουν τους εναπομείναντες κρίκους, πάλι θα βρεθούν νέοι αδύναμοι κρίκοι που θα σπάνε, και μετά άλλοι κι άλλοι, μέχρι ο κόμπος να φτάσει ως εσένα.

Και όμως, ακόμα και τώρα, απαντάς σε δημοσκοπήσεις με ένα «ναι μεν αλλά» και τους δίνεις θάρρος. Το μήνυμα που τους στέλνεις με τις απαντήσεις σου είναι  «συνεχίστε, κάντε μου κι άλλα, έχω ακόμα αποθέματα, εδώ είμαι εγώ για να με αρμέγετε!».

Δεν θα σου πω «καλά να πάθεις». Πρώτον γιατί ξέρω πως το ’χεις πει πολλές φορές μονάχος σου στον εαυτό σου. Κι έπειτα γιατί γνωρίζω πολύ καλά πως έγιναν τα πράγματα, τις ίδιες αγωνίες είχα κι εγώ, τους ίδιους φόβους, τις ίδιες αμφιβολίες. Κι ούτε θα σου πω να πάς να κόψεις το χέρι σου, έτσι που τα ’κανες. Άλλωστε, θα το χρειαστείς το χέρι για να το ξαναχρησιμοποιήσεις. Για να το υψώσεις σε σχήμα γροθιάς ή, ακόμα καλύτερα, στο σχήμα της νίκης.